Projekty i konferencje
Seria Wielkopolskie Słowniki Regionalne
Ze względu na zmieniającą się na wsi sytuację językową nie można mówić o występowaniu na jej terenie jedynie gwary, dlatego dialektolog badaniem objąć powinien również polszczyznę ogólną, potoczną, regionalną i specjalistyczną. Chodzi bowiem o ukazanie sytuacji językowej na wsi w całości, bez zniekształceń powstałych w wyniku zawężenia oglądu jedynie do słownictwa dyferencyjnego. Uchwyceniu pełnego obrazu języka wsi służy seria Wielopolskie Słowniki Regionalne.
Jest ona realizowana w dwóch wydawnictwach:
Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk:
Gospodarz. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego, pod red. B. Osowskiego, Poznań 2018, PDF
Gospodyni. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego, pod red. B. Osowskiego, Poznań 2018, PDF
W kuchni u pleszewian. Słownik języka i kultury mieszkańców powiatu pleszewskiego, pod red. B. Osowskiego, Poznań 2019, PDF
oraz Poznańskich Studiach Polonistycznych:
Słownik języka mieszkańców okolic Czerniejewa. Praca na roli i w gospodarstwie, pod red. J. Kobus i M. Stępień, Poznań 2018, PDF
Słownik języka mieszkańców okolic Gniezna. Święta, wierzenia i przesądy, pod red. J. Kobus i T. Gniazdowskiego, Poznań 2018, PDF
Słownik języka mieszkańców ziemi łukowskiej. Praca na roli i w gospodarstwie, pod red. J. Sierociuka, Poznań 2019, PDF
Słownik języka mieszkańców okolic Pobiedzisk. Praca na roli i w gospodarstwie, pod red. J. Kobus i A. Migdałek, Poznań 2021.
Grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki
Od roku 2018 (do 2023) trwają prace nad przygotowaniem tomów w ramach projektu 0060/NPRH7/H11/86/2018 Regionalne słowniki tematyczne języka mieszkańców Wielkopolski – powiaty gnieźnieński i koniński. Celem projektu jest zebranie materiału leksykalnego z terenu Wielkopolski środkowej (pow. gnieźnieński) i wschodniej (pow. koniński), a następnie opracowanie słowników, ponieważ dotychczasowy stan opracowania leksyki tych terenów jest niezadawalający. Pozyskany materiał dotyczy tradycyjnych zajęć gospodarza i gospodyni.
Wykonawcy:
– Bartosz Cemborowski
– Justyna Kobus
– Paulina Michalska-Górecka
– Błażej Osowski (kierownik)
– Agnieszka Piotrowska-Wojaczyk
– Jerzy Sierociuk
Ścieżki Kopernika 2.0 PO WER
Projekt Cool-Tour. Młodzi badacze regionu 2.0 realizowany był w ramach programu Ścieżki Kopernika 2.0 PO WER przez Instytut Filologii Polskiej UAM w partnerstwie ze Starostwem Kolskim w okresie luty 2017-sierpień 2018. Zespół projektowy stanowili prof. UAM dr hab. Jerzy Kaniewski (kierownik), dr hab. Jerzy Borowczyk, dr Błażej Osowski, dr Tomasz Umerle. Uczestniczyli w nim uczniowie 4 szkół ponadgimnazjalnych powiatu kolskiego: Liceum Ogólnokształcące w Kole, Zespół Szkół EkonomicznoAdministracyjnych w Kole, Zespół Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Kościelcu, Zespół Szkół Technicznych w Kole.
Celem projektu było stworzenie przez pracowników Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM innowacyjnego, opartego na edukowaniu poprzez osobiste doświadczenie, programu zajęć poświęconych geografii kulturowej regionu – jego kulturze i językowi – i przeprowadzenie ich z młodzieżą szkół ponadgimnazjalnych powiatu. Projekt zakłada realizację zadań dydaktycznych przewidzianych dla młodzieży w formie wykładów, warsztatów, wycieczek oraz badań terenowych. Przewidziane do opracowania treści ujęto w cztery moduły: geografia kulturowa, język regionu, humanistyka cyfrowa oraz retoryka.
W ramach modułu Język regionu kierowanego przez dra Błażej Osowskiego młodzież przeprowadziła nagrania, miała okazję pracować przy tworzeniu słownika gwarowego i zapoznała się z podstawowymi wiadomościami na temat gwar. Na podstawie zgromadzonych nagrań ukazały się dwie publikacje: Gospodarz. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego i Gospodyni Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego.
Konferencja Język w regionie, region w języku
Konferencja Język w regionie, region w języku jest cyklicznie organizowaną konferencją naukową przez Zakład Lingwistyki Antropologicznej UAM i Pracownię Dialektologiczną UAM. Celem organizatorów jest stworzenie przestrzeni do wymiany spostrzeżeń naukowców badających te odmiany języka, które są charakterystyczne dla danego regionu, czyli ograniczone terytorialnie.
Poprzednie edycje
Język w regionie, region w języku, 2014
Język w regionie, region w języku II, 2016
Język w regionie, region w języku III, 2018
Język w regionie, region w języku IV, 2020
Forum Młodych Badaczy Języka Regionu
Forum kierowane jest do młodych badaczy, a temat przewodni stanowi funkcjonowanie języka w regionie. Spotkanie odbywa się cyklicznie, co dwa lata i łączy się z Dniem Dialektologa organizowanym na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.