Prof. UAM dr hab. Błażej Osowski
mail: blazej.osowski@amu.edu.pl
tel.: 61-829-4662
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4226-1378
Zainteresowania
Jego zainteresowania badawcze to dialektologia współczesna i historyczna, slawistyka, semantyka.
Miłośnik gwar, języków i historii. Nagrywa i utrwala gwarę, opracowuje słowniki. Poszukuje analogii między światem „dziś” a „dawniej”, między odległymi miejscami, kulturami i ludźmi.
Ścieżka rozwoju
Absolwent poznańskiej polonistyki, specjalność wydawnicza (2003-2008); seminarium magisterskie z dialektologii (praca magisterska pt. Reprezentacja tekstowa przymiotnika gwarowego (na podstawie Tekstów gwarowych ze środkowej Wielkopolski Zenona Sobierajskiego), pod kier. prof. dra hab. J. Sierociuka).
W r. 2011 ukończył studia magisterskie drugiego kierunku (filologia słowiańsko-polska z językiem czeskim) na UAM, broniąc pracę napisaną pod kierunkiem prof. dra hab. M. Balowskiego pt. Współczesne próby tworzenia literackiego języka morawskiego. Stan i perspektywy.
Rozprawę doktorską pisaną pod kierunkiem prof. dr hab. J. Sierociuka pt. Przymiotnik w języku mieszkańców północno-wschodniej i południowo-zachodniej Wielkopolski. Studium leksykalno-słowotwórcze obronił w październiku 2012 r.
W 2018 r. zajęcia na Uniwersytecie w Zagrzebiu w ramach programu Erasmus Plus.
W 2019 r. uzyskał tytuł doktora habilitowanego na podstawie monografii „Wariantywność leksykalno-semantyczna języka wielkopolskich inwentarzy z drugiej połowy XVIII wieku. Studia z dialektologii historycznej” (Poznań 2019).
Od 2008 r. zatrudniony w Pracowni Dialektologicznej UAM (wcześniej Zakład Dialektologii Polskiej), od 2022 r. zatrudniony na stanowisku profesora UAM. Od 2021 kierownik Pracowni.
Projekty
– od 2018 r. kierowanie grantem krajowym 0060/NPRH7/H11/86/2018 Regionalne słowniki tematyczne języka mieszkańców Wielkopolski – powiaty gnieźnieński i koniński w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (moduł Dziedzictwo narodowe),
– w latach 2017-2018 udział w grancie Cool-Tour. Młodzi badacze regionu 2.0 (WND-POWR.03.01.00-00-C056/16) jako wykonawca (odpowiadałem za moduł Język regionu),
– udział w grancie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego opracowującego „Gwary polskie. Przewodnik multimedialny” pod red. H. Karaś.
Redakcje
– sekretarz czasopisma „Gwary Dziś”,
– członek redakcji „Slavia Occidentalis”,
– członek redakcji „Mовознавчий вісник” (Czerkasy, Ukraina).
Stowarzyszenia
Członek:
– Komisji Dialektologicznej oraz Komisji Bibliografii Lingwistycznej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów,
– Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego,
– Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego.
Współpracownik bibliograficznej bazy danych światowego językoznawstwa slawistycznego Instytutu Slawistyki PAN – iSybislaw.
Działalność organizacyjna:
– koordynator ds. współpracy Instytutu Filologii Polskiej UAM ze szkołami,
– członek Rady Naukowej Dyscyplin Językoznawstwa i Literaturoznawstwa, Rady Dziekańskiej, Wydziałowego Zespołu ds. Promocji, Rady Programowej kierunku Humanistyka w Szkole,
– opiekun Studenckiego Dialektologicznego Koła Naukowego,
– członek redakcji czasopisma popularyzującego wiedzę o regionie – „Przegląd Wielkopolski”
– w latach 2019-2021 opiekun Ligi Przedmiotowej Języka Polskiego (projekt Cyfrowa Szkoła Wielkopolsk@ 2020 – Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu),
– organizacja w latach 2014, 2016, 2018 i 2020 (wraz z prof. UAM dr hab. A. Piotrowską-Wojaczyk, dr hab. J. Kobus i dr P. Michalską-Górecką) konferencji Język w regionie – region w języku,
– w latach 2016-2019 koordynator w projekcie dla grup patronackich z powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego.
Wybrane publikacje:
– B. Osowski, 2022,A Regional Dictionary as a Source in Research into the Dynamics of Linguistic Changes, [w:] Slavistična prepletanja 3, red. G. Nikolovski, N. Ulčnik, Maribor 2022, s. 177-190. https://press.um.si/index.php/ump/catalog/book/668.
– B. Osowski, 2022, Podwórkowa przekąska. Gwarowe i potoczne nazwy tasznika pospolitego, „Poradnik Językowy”, s. 103-112. http://www.poradnikjezykowy.uw.edu.pl/wydania/poradnik_jezykowy.791.2022.02.8-B.Osowski.pdf
– B. Osowski, 2021, Nazwy osoby niezdarnej w gwarach oraz regionalnych i potocznych odmianach współczesnej polszczyzny, [w:] [w:] Język w regionie, region w języku 4, red. B. Osowski, J. Kobus, P. Michalska-Górecka, A. Piotrowska-Wojaczyk, Poznań, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, s. 227-247.
– B. Osowski, 2021, Świadomość językowa na temat gwary wśród mieszkańców Konina i okolic, „Socjolingwistyka” 35, s. 2013-225. https://rcin.org.pl/ijp/dlibra/publication/270302/edition/233309/content
– B. Osowski, 2021, Wykładniki ekwiwalencji w wybranych inwentarzach z XVIII wieku, „Gwary Dziś” 14, s. 219-226. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/gd/article/view/30382
– P. Michalska-Górecka, B. Osowski, 2020, Zwierzęce nazwy istot młodych w polszczyźnie literackiej w świetle współczesnej normy językowej, [w:] Język w regionie, region w języku 3, red. B. Osowski, J. Kobus, P. Michalska-Górecka, A. Piotrowska-Wojaczyk, Poznań, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
– B. Osowski, 2020, Gwary jako przedmiot nauczania – szanse i wyzwania, [w:] Kultura komunikacji w dydaktyce, pod red. A. Piotrowicz, M. Witaszek-Samborskiej, K. Skibskiego, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
– B. Osowski, 2020, Gwary wielkopolskie – gwary podwójnego pogranicza, [w:] Area Slavica 3. Jazyk na hranici – hranice v jazyku, Ostrava, Ostravska Univerzita, s. 121-127.
– B. Osowski, 2020, Zastosowanie metody geografii lingwistycznej w analizie danych historycznych, [w:] VI Spotkania Naukowe Badaczy Historii Języka, red. M. Woźnicka, M. Nkollo, D. Skrzypek, Poznań, Wydawnictwo Rys Tomasz Paluszyński, s. 183-197. Link do tekstu
– B. Osowski, 2019, Drugie życie gwary – dialektyzacja w wybranych powieściach Katarzyny Bereniki Miszczuk, „Socjolingwistyka” 33, s. 269-282, DOI:10.17651/SOCJOLING.33.17. Link do tekstu
– B. Osowski, 2019, Hiperyzmy – kiedy źródło nas mami, „Prace Filologiczne” 73, s. 287-297.
– B. Osowski, 2019, Między wyjątkowością a wstydem. Świadomość językowa mieszkańców powiatu ostrowskiego, „Gwary Dziś” 11, s. 135-144. Link do tekstu
– B. Osowski, 2019, Od rozmowy do słownika. Słownik gwarowy jako efekt współpracy szkoły i uniwersytetu, „Polonistyka. Innowacje”, nr 9, s. 171-180, DOI:10.14746/pi.2019.9.12. Link do tekstu
– B. Osowski, 2019, Wariantywność leksykalno-semantyczna języka wielkopolskich inwentarzy z 2. połowy XVIII wieku. Studia z dialektologii historycznej, Poznań, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
– B. Osowski (red.), 2019, W kuchni u pleszewian. Słownik języka i kultury mieszkańców powiatu pleszewskiego, Poznań, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
– B. Osowski (red.), 2018, Gospodyni. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego, Poznań, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
– B. Osowski (red.), 2018, Gospodarz. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego, Poznań, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.- B. Osowski, 2018, Gwara i dialekt w perspektywie historycznej, [w:] Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy, red. M. Pastuch i M. Siuciak przy współpracy K. Wąsińskiej i W. Wilczek, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 381-392.
– B. Osowski, 2018, Gwary słowiańskie w nowym środowisku komunikacyjnym – Internet, [w:] Z polskich studiów slawistycznych. Seria 13, tom 2: Językoznawstwo. Prace na XVI Międzynarodowy Kongres Slawistów w Belgradzie 2018, red. Z. Greń, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 223-232.
– B. Osowski, 2018, Kategoria przymiotnika w języku mieszkańców wsi północno-wschodniej i południowo-zachodniej Wielkopolski. Studium leksykalno-słowotwórcze, Poznań, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
– B. Osowski, 2017, Morawski język literacki – lokalna odmiana czeskiego czy język internetowy?, [w:] Dynamika rozwoju gwar słowiańskich w XXI wieku, red. D.K. Rembiszewska, Warszawa, Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, s. 221-233. Link do tekstu
– B. Osowski, 2017, O statusie i zasięgu gwary w osiemnastowiecznej Polsce (na przykładzie nazw orczyka w wielkopolskich inwentarzach dóbr szlacheckich), „Rozprawy Komisji Językowej” ŁTN, t. 64, s. 206-215. Link do tekstu
– B. Osowski, 2016, Germanizmy w polu ŚWIAT WOKÓŁ CZŁOWIEKA w brneńskim hantecu i gwarze miejskiej Poznania, „Bohemistyka”, t. 16, nr 2, s. 109-124. Link do tekstu