Dydaktyka

W roku akademickim 2022/2023 pracownicy Pracowni Dialektologicznej UAM prowadzą następujące zajęcia:

Studia stacjonarne

Warsztat polonisty – mówienie (filologia polska, I st., I rok)

Warsztat polonisty – pisanie I (filologia polska, I st., I rok)

Zarys gramatyki języka polskiego (studia slawistyczne, specjalność: studia serbistyczne, I st., I rok)

Nauka o współczesnym języku polskim (filologia polska, II st. I i II rok)

Studia niestacjonarne

Vademecum językoznawcze (filologia polska, II st., I rok)

Badania językoznawcze (filologia polska, II st., I rok)

Wykłady i zajęcia fakultatywne

prof. UAM dr hab. Błażej Osowski

Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego (wykład kursowy, I sem., 30 godz.)

Cele zajęć to zapoznanie uczestników z podstawowymi pojęciami synchronicznego słowotwórstwa strukturalistycznego oraz z koncepcjami słowotwórstwa gniazdowego, kognitywnego i historycznego.

prof. UAM dr hab. Błażej Osowski

Geografia językowa (konwersatorium fakultatywne, I sem., 30 godz.)

Celem zajęć jest prezentacja podstawowych terminów dialektologicznych, cech gwarowych oraz zagadnień teoretycznych. Problematyka dialektologii polskiej umieszczona zostaje w kontekście słowiańskim, a kwestie współczesna na tle historycznym.

prof. UAM dr hab. Błażej Osowski (zajęcia współprowadzone z dr Pauliną Michalską-Górecką z Zakładu Lingwistyki Antropologicznej)

Językowo-kulturowe aspekty pogranicza. Ziemia Człuchowska (konwersatorium fakultatywne, II sem., 30 godz.)

Zapraszamy do udziału w kolejnej edycji zajęć fakultatywnych zatytułowanych „Językowo-kulturowe aspekty pogranicza”. Tym razem wybieramy się na pogranicze wielkopolsko-pomorsko/kaszubskie – do pięknego Człuchowa, by poznać język i kulturę jednego z regionów tzw. ziem odzyskanych. Zajęcia składają się z dwóch modułów – stacjonarnego i wyjazdowego. Część stacjonarna odbywa się w Poznaniu i ma postać zajęć konwersatoryjnych, na których poznajemy historię i kulturę (ze szczególnym uwzględnieniem aspektu językowego) regionu od strony teoretycznej. Moduł wyjazdowy to warsztaty, w czasie których doświadczymy Ziemi Człuchowskiej już nie teoretycznie, lecz na własnej skórze.

dr hab. Justyna Kobus

Gwary polskie, (wykład fakultatywny, I sem., 30 godz.)

Gwary to mowa środowiska oralnego, tzn. funkcjonującego w oparciu o tradycję ustną; przekazywane są z pokolenia na pokolenie, nie mają ujęć normatywnych, istniały przed językiem literackim, który z nich się wywodzi. Wykład rozpoczniemy od omówienia podstawowych terminów – gwara,  dialekt – i krótkiej charakterystyki dialektów polskich. Następnie zwrócimy uwagę m.in. na aspekt ochrony prawnej gwar jako niematerialnego dziedzictwa narodowego (paryska konwencja UNESCO z 2003 r.), na powiązania dialektologii z innymi naukami, przydatność wiedzy o zróżnicowaniu dialektalnym polszczyzny w pracy nauczyciela (także na genezę ”błędów logopedycznych” – odchylenia od normy artykulacyjnej warunkowane podłożem gwarowym). Będzie też mowa o stylizacji gwarowej w tekstach literackich oraz o przekładach literatury światowej na gwary polskie. W polu naszych zainteresowań znajdzie się także problematyka metodologiczna – metody badania gwar w różnych ośrodkach naukowych Polski, szczególnie w ośrodku poznańskim. W trakcie wykładów odsłuchamy próbek nagrań mowy ludowej z różnych regionów Polski, zapoznamy się z fragmentami przekładów dzieł literackich na gwary różnych regionów, zaprezentowane zostaną archiwalia związane z dialektologią poznańską.

dr hab. Justyna Kobus

Wielkopolski rok obrzędowy (konwersatorium fakultatywne, I sem., 30 godz.)

Tematyka zajęć oscyluje wokół pojęcia roku obrzędowego, głównie w odniesieniu do kultury ludowej (choć nie tylko) i jej przeobrażeń pod wpływem rozmaitych czynników. W przeżywanie roku obrzędowego wpisuje się również tzw. obrzędowość rodzinna oraz przesądy – te ostatnie, współcześnie, zostały pozbawione związku z tradycją, z której bezpośrednio się wywodzą. Fakultet ma na celu zapoznanie słuchaczy z mniej i bardziej znanymi obrzędami polskimi, łącznie z tymi, które już nie są praktykowane jak i tymi, które są rekonstruowane.